Jacek Ostrowski „Ostatnia wizyta” (seria: Na faktach):

Z opisu: „5 czerwca 1970 roku na trwałe zapisał się w historii polskiej kryminalistyki. Tego dnia doszło do najbardziej spektakularnego uprowadzenia w dziejach PRL. Sprawa już od początku budziła duże kontrowersje, a wiele pytań do dziś pozostaje bez odpowiedzi. Autor znał ofiarę osobiście, co było głównym bodźcem, żeby zająć się tą sprawą. Poszedł tropem zbrodni, zapoznał się wnikliwie z materiałami ze śledztwa, aktami sądowymi, spotkał się z prokuratorem prowadzącym dochodzenie”.
Rzecz toczy się w Koninie, zahacza o Poznań. Najciekawsze – mentalność ormowca. Ktoś ten „socjalizm” w Polsce jednak budował i podtrzymywał w funkcjonowaniu. Warto by to pociągnąć, zapytać, gdzie teraz siedzą rodacy o mentalności ormowca?
Cytaty:

Zjawiła się błyskawicznie. Młoda, szczupła, wątpliwej urody, ale w przykusym fartuszku. Najwyraźniej próbowała za pomocą zręcznych sztuczek wydobywających kobiece wdzięki omotać któregoś z lekarzy i później wykorzystać go na nocnym dyżurze. Od lat co i raz w służbie zdrowia wybuchał jakiś skandal obyczajowy.

Czytaj dalej… →

Roger Moorhouse „Trzecia Rzesza w 100 przedmiotach”:

Jak mówi tytuł… Najbardziej interesujące są te zapomniane, a wówczas powszednie, jak kartki na wszystko, czy tablica z ogłoszeniami.
Cytaty:

Wizerunek był niezwykle ważny dla Hitlera i kierowanej przezeń partii narodowosocjalistycznej. Widoczność w przestrzeni publicznej to jedna z kluczowych przyczyn sukcesów wyborczych nazistów z początku lat 30. XX wieku. Atut ten został zlekceważony przez niemal wszystkie z pozostałych ugrupowań politycznych. Wizerunkami samego Führera nieustannie manipulowano. Ukazywano go na przemian jako surowego, nieugiętego mesjasza niemieckiego narodu lub łagodnego, bezpretensjonalnego przywódcę, radośnie głaszczącego małe dzieci i bawiącego się ze swoim psem. Hitler przywiązywał ogromną wagę do swego wizerunku, dlatego zabronione było na przykład publikowanie zdjęć wodza w okularach.

…osławiona „karta rasowa” SS, zawierająca listy cech fizycznych, takich jak kolor włosów i oczu, kształt twarzy. Charakterystyka czystej krwi Aryjczyka o jasnych włosach i niebieskich oczach znajdowała się w pierwszej kolumnie. Karykaturalny Żyd opisany był w kolumnie ostatniej. W czasie wojny wydano miliony takich kart mających pomagać w przebudowie Europy. Służyły do identyfikowania Żydów i wyszukiwania ludzi, którzy kwalifikowali się do germanizacji dzięki cechom fizycznym. Oczywiście wybór 100 przedmiotów charakteryzujących III Rzeszę nie jest łatwym zadaniem.

Czytaj dalej… →

Adam Robiński „Kiczery. Podróż przez Bieszczady”:

Wrażenia z własnej łazęgi. Próba zmuszenia terenu, by przemówił.
Cytaty:

Spotkaliśmy się w pizzerii przy ustrzyckim rynku. W ciemności nie widać było miejsca, w którym jeszcze w 1956 roku stał dwumetrowy Józef Stalin na równie wysokim cokole.

Czytaj dalej… →

Marek Szymaniak „Urobieni. Reportaże o pracy”:

O tych, którym powiodło się mniej, najczęściej z parteru społecznego. I że to rzadko ich wina. A czyja? Bezmyślnie wdrażanego neoliberalizmu, który nałożył się na rodzimą bylejakość. Wystarczy.
Cytaty:

Szef był człowiekiem honoru. Nawet jak komornik wszedł do firmy, to pod stołem dostałyśmy wypłaty. Taki był. Najpierw o nas myślał, a dopiero potem o długach – mówi pani Urszula i dodaje, że interes upadł, bo rynek zalała chińszczyzna.

Dostaliśmy propozycję nie do odrzucenia: śmieciówka albo wypowiedzenie. Wyszło, że outsourcing jest dobry, ale tylko dla tych, których nie dotyczy.

Czytaj dalej… →

Marek Romański „Człowiek z Titanica”:

Przedwojenny gazetowiec na mój ulubiony temat – czcicieli Bafometa. Wszystko z gotowych kawałków. Samo się wchłania.
Cytaty:

To, że patefon grał o tak późnej porze, usprawiedliwiał fakt, że dozorca domu z racji swoich imienin wydał kolację dla swych politycznych i niepolitycznych przyjaciół, kolację, w której czasie uczestnicy manifestowali żywo swój entuzjazm dla wyrobów monopolu spirytusowego.

Tylko w powieściach admirałowie giną na mostkach okrętów, w kapiących od złota, obwieszonych orderami mundurach. Tylko w powieściach szefowie policji wydają rozkazy w nieposzlakowanie skrojonych garniturach z angielskiego materiału. W życiu bywa inaczej.

Czytaj dalej… →

Agnieszka Dauksza „Klub Auschwitz i inne kluby”:

Reporterka rozmawia z więźniami hitlerowskich obozów. Obóz był straszny, ale życie poza nim zazwyczaj – szare, nijakie.
Cytaty:

Sieć znajomości rozszerzała się błyskawicznie. W pewnym momencie nie ja szukałam kolejnych osób, ale to one zgłaszały się do mnie. Dzwoniły o różnych porach dnia i nocy. Przeświadczone, że jeszcze nie znam ich nazwisk, przedstawiały się następująco: „Dobry wieczór, Auschwitz mówi”, „Dzień dobry, Płaszów z tej strony…”, „Halo, jestem z Buchenwaldu, mój numer to…” – i nie chodziło, rzecz jasna, o numer telefonu. Szybko zdałam sobie sprawę, że moi rozmówcy oczekują ode mnie konkretnej reakcji i działania – nie chodzi tylko o współbycie, empatię czy uwagę, ale o przejęcie narracyjnej inicjatywy, o świadczenie o świadczących. Kiedy wreszcie zdecydowałam się zaproponować im wspólną pracę nad książką, w odpowiedzi jednogłośnie zaoferowali mi

Co więcej, wychodzę z założenia, że zebrane w tej książce opowieści mają mówić nie o tym, jak było, ale o tym, jak jest – kim są i w jakim miejscu znajdują się dzisiaj ci, którzy kilkadziesiąt lat temu przeżyli obozy, jak zmieniły się ich oceny i odczucia, co pamiętają i w jakim tonie chcą o tym opowiadać.

Czytaj dalej… →

Karol Smogorzewski „Kto otrzyma spadek”:

Przedwojenna powieść gazetowa. Układanka tych samych motywów. Uroczy bibelot. Polki emigrant w Stanach dla niepoznaki przybiera nazwisko Johnny Roller. A zabójcą jest Alfred Rutkowski, na co każdy wpadnie już po dwudziestu stronicach.
Cytaty:

Karol Kowalski, to jedna z najdziel­niejszych głów warszawskiej policji. Od naj­skromniejszych początków służby, jeszcze w Małopolsce Wschodniej poznał wszystkie jej tajniki i nie bez słusznego po­wodu jemu powierzały władze przełożone wyjaśnie­nie najbardziej zawikłanych spraw.

— Wierzę tylko w to, co ująć mogę w ręce. — Tu Kowalski zaśmiał się dyskretnie. — Dziwaczne wy­znanie wiary, nieprawdaż, doktorku? Ale z tym jeszcze najdalej zajedziesz!… W nic nie wierzyć i wszystko podejrzewać! Każdego uważać za wino­wajcę, póki nie ma się udowod­nio­nego braku winy. Wtedy trzeba już mieć bardzo dużo pecha, by ten właściwy wymignął się poprzez palce…

Czytaj dalej… →

Marek S. Fog „Dowcipy Polski międzywojennej”:

Takie tam, z rozmaitych kurierków. Żadnej finezji jaka bywała w szmocesach. Dorożkarskie. Dla ilustracji czasów.
Cytaty:

ZA DUŻO – Twoje wiersze znowuż wróciły? – Wróciły? To już jest szczytem wszystkiego: posłałem do redakcji cztery, odesłano mi dziewięć.

IDIOTA – Powiedziałem temu panu, że pani jest jeszcze w łóżku, więc odszedł. – Co za idiota!

Czytaj dalej… →

Julian Tuwim „Utwory różne”:

Marginalia, ale znaczące. Na pamięć umiem (ze szkoły) o Leninie w Poroninie. I „Wspomnienie” (na ochotnika).
Cytaty:

DO KELNERKI W „KOPCIUSZKU”
Kelnereczko, daj mi stolik I sztof wódki. Oto wszystko. (Nie pół czarnej melancholii Ze śmietanką towarzyską.) Smutek będzie nadzwyczajny I z zachwytu będę ryczał, Lecz na prawo „Wróbla” daj mi, A na lewo – Mortkowicza. Oprócz tego młodość moją, Tamtą młodość mi zaiwań: Wrzącą, słodką i upojną, Jak ty sama – i wasz gluhwein. Wtedy, dziewczę, przyznam z miejsca, Że „Kopciuszek” to nie knajpa, Ale bajka czarodziejska, Najpiękniejsza w świecie bajka. 2 XII 1946r.

DO JEDNEJ
Piotr miał cię za swą dziką żądzę, Jan za to, że jest piękny ciałem. Alojzy miał cię za pieniądze, Ja – zawsze cię za k…ę miałem.

NA PEWENEGO ENDEKA, CO NA MNIE SZCZEKA Nie będę się na ciebie gniewał, nie dam ci prztyczka ani klapsa… Nie powiem nawet . Pies cię jebał! Bo to mezalians byłby… Dla psa.

Czytaj dalej… →

Adam Leszczyński „No dno po prostu jest Polska”:

Praca socjologa i kulturoznawcy na temat Polaka we własnych oczach. Cytaty z literatury i badania socjologów. Sądzimy o sobie jak najgorzej od co najmniej 200. lat. I ciągle to samo.
Cytaty:

… nie próbuję sprawdzać, czy w tych opiniach jest ziarno prawdy, tylko rekonstruuję obraz, który Polak widzi w lustrze.

Polski negatywny autostereotyp okazuje się też wyjątkowo spójny. Niesłychanie różni autorzy – pod względem płci, wykształcenia, poglądów politycznych, zawodu – zarzucają rodakom dokładnie te same negatywne cechy. Podobnie uderzający jest również jego demokratyczny charakter. Publicysta wielkiej gazety ma do zarzucenia rodakom z grubsza to samo co raper z blokowiska.

Czytaj dalej… →